Een bijdrage van onze collega Stan Iking bij Nieuwsplein33
Het is officieel. De uitkomsten van de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober zijn door de Kiesraad vastgesteld. Daarmee komt een eind aan alle mogelijke verdachtmakingen over de uitkomsten. En kunnen we ook in de cijfers duiken: Hoe hebben de Amersfoorters en Leusdenaren gestemd deze keer? En hoe verschilt hun stemgedrag met de vorige Tweede Kamerverkiezingen?
Maar ook zonder de uitspraak van de Kiesraad is het mogelijk om deze verdachtmakingen bij de verkiezingen te weerleggen. De processen verbaal van de stembureaus zijn duidelijk. Deze verslagen met alle uitgebracht stemmen per kandidaat per stembureau zijn kristalhelder. Je ziet met welke precisie de leden van het stembureau elke afwijking van de gewone gang van zaken vastleggen. Iedereen kan nalezen wat er met de stemmen is gebeurd. Zo kunnen we aan de hand van deze protocollen bepalen hoe er per wijk is gestemd. Dit stemgedrag geeft een idee van de politieke stemming in een wijk, maar niet met 100% zekerheid. Stemgerechtigden kunnen overal in eigen stad en in het land hun stem uitbrengen. Voor het eerste hoef je niets te doen, maar om in een andere stad je stem uit te brengen heb je een stempas nodig.
Toch is een vergelijking tussen 2023 en 2025 zinvol omdat mensen (en dus ook stemmers) gewoontedieren zijn en vaak naar hetzelfde stembureau gaan. De verschillen tussen 2023 en 2025 zijn dan tekenen van de veranderingen in het politieke lokale landschap.
De gemeente Amersfoort is inmiddels overgegaan op een nieuwe wijkindeling waardoor de vergelijking tussen 2023 en 2025 niet optimaal verloopt. Dit is opgelost door sommige nieuwe wijken samen te voegen Dit geldt voor Bergkwartier, Binnenstad, Hoogland, Schothorst, Valleipoort, en Vathorst. In de gemeente Leusden deed zich dit probleem niet voor.
Van de 21 wijken in Amersfoort in 2023 was de partij GL/PvdA 11 keer de grootste. De PVV en VVD waren ieder in vier wijken de grootste, terwijl DENK in twee wijken de grootste was. Bij de laatste verkiezingen werd D66 in liefst 14 wijken de grootste. GL/PvdA verloor 7 van de 11 wijken en kwam uit op 4. VVD en PVV verloren ook en waren nog maar in 1 wijk de grootste. Ook DENK verloor een wijk (Kruiskamp) aan GL/PvdA.
In Leusden worden vijf wijken onderscheiden. In drie wijken was in 2023 de VVD de grootste. GL/PvdA en PVV waren in 1 wijk de grootste. Vorige maand is dit beeld totaal veranderd. D66 werd in drie wijken de grootste. De VVD verloor 1 wijk, maar is in twee wijken nog de grootste. GL/PvdA en PVV zijn in geen enkele wijk meer de grootste.
In totaal stonden twaalf Amersfoorters op een kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen 2025. Niemand haalde op eigen kracht een zetel. Uiteindelijk komen er drie in de Tweede Kamer, Henk-Jan Oosterhuis van D66, en Bart en Tijs van den Brink van het CDA.
De meeste stemmen van de eigen inwoners kreeg het raadslid Tashin Bülbül van DENK. De lijsttrekker en raadslid van Amersfoort voor Vrijheid (Tom van Lamoen) kreeg als lijstrekker van de Libertaire Partij slechts 62 stemmen van de Amersfoortse kiezers.
Bron: Nieuwsplein33
